الماس، پادشاه سنگ های قیمتی

الماس، یکی از کمیاب ترین سنگ های گرانبها و بی تردید پرطرفدارترین جواهر در ساختار زیورآلات به ویژه حلقه های ازدواج می باشد و از همین روی در میان زوج ها به ویژه نسل جوان به نمادی برای عشق بدل گشته است.

این سنگ منحصر به فرد از دیرباز مورد توجه عموم بشر به خصوص سلاطین و صاحبان قدرت و ثروت بوده و امروزه نیز بیش از پیش بر محبوبیت جواهرات الماس افزوده شده است. شاید بتوان علت این میزان از محبوبیت، هم در میان تولید کنندگان جواهر و هم مصرف کننده ها را شاخص بسیار بالای انکسار نور(درخشندگی)، تراکم سطوح و زوایای انعکاس و انتشار نور و در عین حال سختی و مقاومت کم نظیر الماس ها دانست.

(بالا بودن شاخص انکسار نور در الماس بدین معنی است که زاویه ی شکست پرتوهای نوری که بر سطح آن تابیده و در پی عبور از آن منعکس می شوند، بسیار تیز و زاویه دار بوده و درخشندگی به مراتب بیشتری در مقایسه با دیگر سنگ ها دارد؛ شاخص انکسار نور یک مشخصه ی فیزیکی ذاتی می باشد که با بهترین تراش ها هم قابل ارتقا نیست. )

پیش تر در مقاله ای به تفاوت الماس و برلیان پرداختیم و به طور اجمالی در مورد الماس نیز سخن به میان آوردیم. در پی استقبال مخاطبان همیشه همراهمان، تیم پژوهشی ویاناگالریا بر آن شد تا در مقالاتی مجزا و به تفصیل، به ارائه ی دانستنی های پیرامون سنگ الماس اقدام کرده و هرآنچه در ارتباط با این جواهر با ارزش لازم است بدانید، در اختیار شما همراهان همیشگی خود قرار دهد.

در این مقاله با بیانی ساده و کلی و از جوانب مختلف به ماهیت سنگ الماس اشاره شده است. در مطالب بعدی به صورت موردی به سراغ هریک از نکات اشاره شده می رویم و به تشریح جزئیات خواندنی پیرامون هر مطلب خواهیم پرداخت.

الماس چیست؟

واژه ی الماس که برگرفته از عبارتی یونانی تحت عنوان Adamas با معنای سخت و استوار می باشد، به دلیل ماهیت بسیار مقاوم و شکست ناپذیر این سنگ، روی آن گذاشته شده است. البته عده ای هم الماس را با واژه ی Diamond می شناسند.

در هر حال به جرات می توان گفت در میان شمار متعدد سنگ های گرانبها، الماس با اختلاف، باارزش ترینِ آنها می باشد. به تعبیری الماس، پادشاه سنگ های قیمتی و پرکاربردترین جواهر در سراسر جهان محسوب می شود.

از طرف دیگر الماس که در مقایسه با دیگر سنگ ها و حتی کلیه ی ماده های موجود در جهان، بالاترین درجه ی سختی را دارد؛ یکی از کمیاب ترین کانی های زیبا و تشکیل شده از کربن خالص است. به عبارتی الماس یکی از آلوتروپهای کربن با ساختاری مکعبی در حالت پایدار بوده که حتی در فشارهای بالا نیز پایدار می ماند. الماس ساختاری کریستالی و شفاف و به تعبیری منشوری دارد که در طبیعت به حالت شبه پایدار یافت می شود.

جالب است بدانید کاربرد الماس به مصارف زینتی در صنعت طلا و جواهرسازی منحصر نمی شود و برخی از انواع الماس جهت مصرف در دیگر صنایع و حرفه ها از جمله به عنوان ابزارهای پولیش و حفاری، سنباده های ساینده و نیز برای حکاکی و بریدن سنگ های سخت، فلزات، شیشه و .. مورد استفاده واقع می گردد.

از سوی دیگر از آن جایی که این کانی کمیاب، از گرانقیمت ترین ها به شمار می رود؛ ذخایر الماس به خصوص الماس های نادر و بسیار قیمتی یادگار مانده از ادوار تاریخی کهن، از سرمایه های ملی و به عبارتی پشتوانه ی پولی هر کشور محسوب می شوند.

(پیشنهاد می کنیم تاریخچه ی الماس های نادر و معروفی مانند کوه نور و دنیای نور را مطالعه کنید)

معادن الماس در کجاها واقع شده اند؟

بزرگترین معادن استخراج الماس در قاره ی آفریقا قرار دارند. حتی می توان گفت چیزی در حدود نیمی از الماس های جهان از معادن موجود در آفریقای جنوبی و مرکزی کشف شده اند. البته در سه قاره ی دیگر استرالیا، آسیا و امریکا نیز معادن محدودی یافت می شود. از جمله در امریکای شمالی و کشور کانادا و برزیل و همچنین کشورهای آسیاییِ هند و روسیه معادن کشف الماس وجود دارد.

چگونگی تشکیل سنگ الماس (الماس ها در چه شرایطی به وجود می آیند)

به طور میانگین بازه ی زمانی حدود 1 الی 3.3 میلیارد سال طول می کشد تا بلورهای کریستالی الماس ها، آن هم تحت فشار بسیار شدید و در دمایی بالاتر از 1600 تا 2400 درجه ی فارنهایت و در عمقی بیش از 140 کیلومتری از سطح زمین، از کربن با درجه ی خلوص بالای 99 درصد تشکیل گردد؛ و سپس در پی فعال شدن آتش فشان ها و فوران مواد آتشفشانی (ماگمای کیمبرلت) به سطح زمین نزدیک شده و یا بیرون آیند.

پروسه ی پرداخت الماس

در مرحله ی نخست، پس از استخراج کانی های الماس از معادن و شست و شو، آن ها را با توجه به پارامترهای متعددی از جمله رنگ، پاکی و … تفکیک و درجه بندی می کنند. سپس الماس ها را به کشورهای به خصوصی مانند بلژیک ارسال می کنند. در آنجا قطعات الماس را برای تراش خوردن آماده ساخته و به طرایق گوناگون برش می دهند.

از دیگر نکاتی که پیرامون کانی الماس، پادشاه سنگ های قیمتی باید دانست، این مطلب است که الماس طبیعی بدون تراش می باشد.

انواع رنگ های جواهر الماس

هر چند که شناخته شده ترین و محبوب ترین گونه ی الماس، نوع بی رنگ و شفاف آن است؛ اما امروزه انواع رنگی این سنگ منحصر به فرد نیز طرفداران خاص خود را دارد. قطعه های الماس در حالت طبیعی، روشن و شفاف می باشند؛ هر اندازه که این تکه ها بی رنگ تر و پاک تر باشند، از ارزش بالاتری برخوردار هستند.

از طرف دیگر با پیشرفت علم و نیز گسترش تولید الماس های فانتزی و مصنوعی، امکان تولید الماس در تمام رنگ های دلخواه با تزریق اندکی ناخالصی به ترکیب سنگ فراهم شده است اما الماس های رنگیِ طبیعی که در رنگ های قرمز،صورتی، نارنجی، آبی، سبز یافت می شوند؛ بسیار کمیاب و نادر می باشند. البته الماس طبیعی در رنگ های قهوه ای و زرد به نسبت دیگر رنگ های نام برده به میزان بیشتری وجود دارند.

الماس های آزمایشگاهی

همانطور که در بخش نخست اشاره شد، الماس از کمیاب ترین و در نتیجه گرانقیمت ترین سنگ جواهرها در سطح زمین به شمار می رود، به همین خاطر برخی از محققین در صدد تولید الماس های مصنوعی و مقرون به صرفه تر در فضای لابراتواری بر آمده و تا به امروز موفقیت های شایان توجهی نیز در این راستا کسب کرده اند.

با این وصف که برای تولید الماس های مصنوعی، در فضای آزمایشگاه شرایط اولیه ی تشکیل الماس های طبیعی از جمله اعمال فشار بسیار زیاد و دمای بسیار بالا به صورت توامان را شبیه سازی می کنند.البته ناگفته نماند این الماس های آزمایشگاهی با دستگاه های بخصوصی از الماس های طبیعی قابل تفکیک و شناسایی هستند. اما از این نکته هم نباید غفلت نمود که برای فرد خریدار و مصرف کننده هیچ راه تشخیص صد در صدیِ الماس اصل از بدل یا مصنوعی وجود ندارد، لذا توصیه ی اکید داریم که برای خرید الماس و جواهرات دربردارنده ی آن، به هیچ عنوان ریسک نکنید و حتما از طریق فروشگاه های معتبر و برندهای ثبت رسمی در صنف طلا و جواهر اقدام کنید.

الماس و انواع تراش خوردگی های آن

همانطور که بالاتر اشاره شد، سنگ الماس در حالت طبیعی بدون تراش است و زیبایی آن مستتر. تولید کنندگان زیورآلات جهت استفاده از الماس در جواهر سازی به منظور نمایش هرچه بیشتر زیبایی و درخشندگی آن، اشکال گوناگونی از برش ها را روی این سنگ اعمال می کنند. برش سنگ را در زبان بین الملل با واژه ی انگلیسی Cut نشان می دهند.

پس از آن که الماس ها در مدل های متنوعی برش خوردند، براساس هر نوع تراشِ به خصوص، نام و ویژگی مخصوصی می یابند.

برلیان (Brilliant) محبوب ترین تراش سنگ الماس

برلیان که در بازار بین المللی طلا و جواهرات با اصطلاح فرانسوی Brilliant شناخته می شود، یکی از متداول ترین تراش هایی است که روی سنگ الماس انجام می شود و درخشندگی جواهرات الماس را چندین برابر می سازد.

برخلاف تصور عموم برلیان نام یک سنگ طبیعی نبوده بلکه صرفا نوعی از تراش و کنده کاری روی جواهرات می باشد که افزون بر سنگ جواهر الماس، روی دیگر سنگ های گرانبها مانند اسپینل، یاقوت و … نیز می تواند انجام گردد.

تراش برلیان (گرد) در واقع زیرمجموعه ی نوع خاصی از تراش، تحت عنوان تراش سوئیسی است که در گذشته بر روی انواع متعددی از سنگ های قیمتی اعمال گشته و به عبارتی روی اغلب کانی ها با برش برلیان کار می شد.

پس همان طور که پیش تر بدان پرداختیم، به کار بردن اصطلاح سنگ برلیان خطای زبانی رایج در میان مردم بوده و برلیان تنها یک مدل تراش است که روی جواهر الماس اعمال می شود؛ ممکن است این نوع سنگ با بهره گیری از انواع گوناگونی از مدل های برش، تراش خورده و محصولِ خروجی تراش دیگری (غیر از برلیان) شده باشد؛

چگونگی برش الماس، از جمله مهمترین معیارهای تعیین کیفیت این سنگ آن هم به دست سازنده (معیار غیر ذاتی) می باشد.

افزون بر تراش برلیان (گرد)، تراش های زیبا و متعددی روی سنگ جواهر الماس، پادشاه سنگ های قیمتی اعمال می شود، که از شناخته شده ترینشان می توان از موارد زیر نام برد:

تراش پرنسس (مربع نوک نیز)، تراش اِمِرالد (زمرد)، تراش اُوال(بیضی)، تراش باگت (مستطیل)، تراش پی یِر (اشک،گلابی)، تراش مارکیز(برگ)، تراش هِرت (قلب)، تراش آشر (مربع لبه خم)، تراش رادیانت (درخشان)، تراش کوشین (کوسنی) و تراش تریلیانت (مثلث)

قیراط، واحد اندازه گیری وزن الماس

برای محاسبه ی وزن قطعات الماس از واحد اندازه گیری به نام قیراط استفاده می شود. قیراط که از واژه ای یونانی تحت عنوان “Keration” برداشت شده ، در اصل نام یونانی درختی به اسم خزنوب بوده است که قرن های متمادی جهت وزن کردن سنگ ها، دانه های آن را مورد استفاده قرار می داده اند؛ اما به سبب آن که دانه ها وزن یکسانی نداشتند، در اوایل قرن بیست میلادی (سال 1913) واحد قیراط تصویب شد.

معیارهای کیفیت الماس

میزان مرغوبیت و درجه ی کیفی انواع الماس، به وسیله ی 4 فاکتور اصلی و به عبارتی 4C که نماد حرف نخست این چهار فاکتور به زبان انگلیسی است، سنجیده می شود که عبارتند از:

• Cut (تراش، برش)

• Carat (قیراط: وزن)

• Colour (رنگ)

• Clarity (شفافیت)

الماس، سنگ متولدین ماه فروردین

می گویند سالی که نکوست از بهارش پیداست؛ اما بهار همواره نیکوست؛ فصل آشتی زمین با سرسبزی و نو شدن روز و روزگار

اما بگوییم از اولین ماهِ اولین فصل سال یعنی فروردین که زیباترین جواهر یعنی الماس، پادشاه سنگ های قیمتی را منسوب به متولدین این ماه (برج حمل) می دانند.

به عقیده ی علم گوهرشناسی، سنگ الماس بر متولدین ماه فروردین بیشترین تاثیر مثبت را داشته و به تعبیری یک درمانگر منحصر به فرد می باشد؛ چرا که توامان روی سلامت جسم و روان افراد متولد این ماه موثر بوده و حتی موجب بهبودی کیفیت عملکرد آنها می شود.

گفته می شود استفاده از زیورآلات حاوی الماس، باعث بالا رفتن عزت نفس، تقویت دستگاه عصبی، پاک سازی ذهن از افکار منفی و تحرک و شادابی می شود؛ از سوی دیگر جهت رفع امراض پوستی، تقویت قوای بینایی و نیز بهبودی و تسکین بسیاری بیماری ها مانند بیماری های گوارشی مفید به فایده خواهد بود.

البته ناگفته نماند میزان تاثیر گزاری خواص الماس، به شدت بستگی به درجه ی خلوص این سنگ دارد. هر اندازه که در ساختار الماس ناخالصی هایی مثل نیتروژن و بور وجود داشته باشد، به همان میزان از قدرت تاثیر خواص آن کاسته می شود.

(در ادامه ی مقالات سلسله وار پیرامون سنگ الماس به تفصیل به ارائه ی خواص بی نظیر سنگ الماس به ویژه روی متولدین ماه فروردین خواهیم پرداخت )

پس انداز یا سرمایه گزاری روی الماس، آری یا خیر!؟

یکی از مهمترین دانستنی ها پیرامون سنگ های قیمتی به ویژه الماس، این نکته است که برخلاف طلا، ارزش قیمتی این سنگ ها در زمان فروش نه تنها بالاتر نمی رود؛ بلکه به مراتب پایین تر از بهای آنها در هنگام خرید می باشد.

به همین خاطر اندوختن جواهرات حاوی سنگ های گرانبها بخصوص الماس، ابدا ایده ی مناسبی برای سرمایه گزاری یا پس انداز دارایی تان محسوب نمی شود و اگر همچنان تمایل به جذب و افزایش سرمایه از طریق خرید و فروش زیورآلات دارید، روی طلاجات (تماما فلز) تمرکز کنید.

ختم کلام

در این مقاله تیم تحقیقاتی ویاناگالریا به ارائه ی دانستنی های متنوعی پیرامون سنگ گرانبهای الماس، پادشاه سنگ های قیمتی پرداخته و کوشیدیم از زوایای متعددی مطالب خواندنی درباره ی این سنگ جواهر پرطرفدار را بررسی کنیم.

امیدواریم مطالعه ی این مقاله برای شما مفید بوده و در بخش های بعدی سری مقالات پیرامون سنگ الماس همچنان با ویاناگالریا همراه باشید.

دوستدار شما ویاناگالریا